Tennisbaan – Afmetingen, oppervlakken & constructie

Tennisbanen zijn tegenwoordig over de hele wereld verspreid. Afhankelijk van de regio en de faciliteit hebben ze verschillende oppervlaktes. In principe zijn ze uitgerust met een van de vier hoofdvlakken, klei, hard court, gras of tapijt. In de loop van de tijd zijn er nog vele andere variaties bijgekomen, zoals banen met granulaat.

Het enige wat de laatste decennia niet is veranderd op de tennisbaan zijn de afmetingen van de baan. Deze normen zorgen ervoor dat de speelomstandigheden op alle banen wereldwijd gelijk blijven. Veel spelers zijn zich er echter niet van bewust dat het oppervlak een significante invloed heeft op de speelstijl.

Daarom hebben wij voor u een compleet overzicht van de tennisbaan gemaakt. Hier kunt u onder andere zien wat de afmetingen van een tennisbaan zijn en hoe de ondergrond het spel beïnvloedt. Daarnaast zijn er tips voor de aanleg en het onderhoud van een tennisbaan.

Bij tennis is de baan rechthoekig en wordt deze begrensd door de basislijnen en de zijlijnen. De lengte is in principe 23,77 m. De breedte van de tennisbaan is afhankelijk van de spelvariant.

Als je singles speelt, is het 8,23 m. Ter vergelijking: het dubbelveld is iets groter. Met de dubbele strepen is de breedte hier 10,97 m.

In het midden bevindt zich een net dat het speelveld in twee even grote helften verdeelt. Het net staat vast op een hoogte van 1,07 m aan beide netpalen. Omdat het net in het midden iets doorhangt, moet het op dit punt 91,4 cm hoog zijn.

De lijnen die parallel aan het net lopen op een afstand van 6,40 m worden impactlijnen genoemd. Daarnaast loopt er een middellijn van het net naar de stootlijn aan beide zijden.

Het verdeelt dit gebied in twee gelijke helften, die bekend staan als inslaglijnen. Om de middellijn te verlengen is er een kleine markering op de basislijn. Het toont de speler het midden van de basislijn.

Zoals hierboven kort vermeld, zijn deze vier soorten tennisbanen de meest voorkomende op tennisbanen.

• Kleibaan
• Hard court
• Grasbaan
• Tapijtbaan

Naast hun speeleigenschappen verschillen ze ook in hun basisstructuur en hofonderhoud.

In Europa en in Zuid-Amerika zie je vooral kleihoven. Meestal wordt deze ondergrond gebruikt voor outdoor tennisbanen. Af en toe zijn er echter ook indoor tennisbanen van klei. Kenmerkend voor de kleibaan is de rode tot oranje ondergrond.

Van alle vier de typen banen is het spel op de kleibaan het langzaamst. Dit komt omdat de tennisbal diep in de klei graaft als hij de grond raakt voordat hij weer omhoog stuitert. De wrijving tussen de kleikorrels en het vilt vertraagt de bal extra.

De kleibaan heeft als tweede eigenschap dat de bal het hoogst van de grond stuitert. In combinatie met de topspin zijn deze ballen zeer moeilijk terug te draaien. Soms moet je de bal zelfs bijna op hoofdhoogte raken om hem op de baan te krijgen.

Deze eigenschappen zijn de belangrijkste reden waarom rally’s op het kleiveld aanzienlijk langer duren. Vaak lukt het nog wel om de ballen te ver weg te krijgen en jezelf in het spel te houden.

In het algemeen moet je in goede conditie zijn om langere wedstrijden op deze baan te spelen. Vooral bij warm weer zijn de rally’s nogal veeleisend.

Aan de andere kant heeft de kleibaan het voordeel dat het erg gemakkelijk is op de gewrichten door het losse oppervlak. Dit vermindert het risico op blessures aanzienlijk. Bovendien geeft de zachte ondergrond u de mogelijkheid om met uw tennisschoenen over de baan te glijden, zodat u zich nog gemakkelijker kunt verplaatsen.

Over het algemeen is de kleibaan perfect voor baselinespelers die de bal met de nodige topspin kunnen raken. Het is ook handig als je krachtige schoten hebt, zodat je je tegenstander direct vanaf de basislijn onder druk kunt zetten. Voor serve en volley spelers is dit oppervlak nogal ongeschikt.

Aan de andere kant is de hard court erg populair in Noord-Amerika. Daar vindt u talloze tennisfaciliteiten die met deze ondergrond zijn uitgerust. Wat maakt de hard court zo bijzonder?

Ten eerste het feit dat het zowel binnen als buiten gebruikt kan worden. In principe vormt een laag beton of asfalt de basis voor de hard court.

De fundering wordt vervolgens bedekt met verschillende lagen van een mengsel van acryl en rubber. Dit oppervlak geeft de hard court zijn typische uitstraling. Als kleur wordt in de regel een lichtblauw gekozen, omdat het contrast met de gele bal het grootst is.

Terwijl de kleibaan een ruwe structuur heeft, heeft de harde baan een glad oppervlak. Dit betekent dat de bal nauwelijks snelheid verliest door wrijving als hij de grond raakt. De harde baan is dus een snellere ondergrond dan de kleibaan.

In het algemeen hangt de stuitering van de bal af van de samenstelling van het oppervlak van de harde baan. Echter, in vergelijking met het kleiveld stuitert de bal altijd vlakker op het harde veld.

Een ander voordeel van het gladde oppervlak is dat de bal een constante stuit heeft, wat het gemakkelijker maakt om de vliegcurve te berekenen. Op klei heeft de grond oneffenheden waardoor de bal in andere richtingen kan stuiteren.

De harde baan heeft echter ook het nadeel dat de toplaag ondoordringbaar is voor water. Dit betekent dat het niet mogelijk is om in het natte te spelen, omdat je op de grond zou kunnen uitglijden.

Dit ziet er anders uit op een kleibaan. Bij lichte regen zijn er geen beperkingen omdat het water gewoon in het zand sijpelt. Met grote plassen is het spel natuurlijk niet mogelijk.

Als tennisser moet u er ook rekening mee houden dat het spelen op een harde baan kwetsbaarder is. Zo worden uw gewrichten bij het springen blootgesteld aan veel stress omdat de grond relatief hard is. Daarnaast zijn uw schoenen en ballen onderhevig aan meer slijtage.

In principe is de hard court een zeer dynamisch oppervlak, dat vooral geschikt is voor agressievere baseliners. Spelers met een krachtigere ondergrond hebben ook baat bij dit oppervlak.

Grasvelden komen vooral in Engeland en Australië veel voor. Deze groene tennisbanen hebben een lange geschiedenis achter de rug, omdat tennis in eerste instantie uitsluitend op gras werd gespeeld. Vandaag de dag zijn grasvelden echter zeldzamer geworden in andere delen van de wereld.

Er zijn in wezen twee soorten grasvelden, de ene is een natuurgrasveld en de andere is een kunstgrasveld. Op dit moment hebben de meeste tennisbanen nog steeds natuurgras, hoewel dit in toenemende mate wordt vervangen door kunstgras.

Als je alle oppervlakken met elkaar vergelijkt, is het spel veruit het snelste op een grasveld. De snelheid van de bal is afhankelijk van de hoogte van de grassprieten. Hoe langer het gras is, hoe meer de bal wordt afgeremd door de grassprieten.

Naast de hoge snelheid stuitert de bal ook nog eens heel plat op het gras. De zachte ondergrond fungeert als een soort kussen dat schokken optimaal opvangt. Daarom wordt de grasmat ook als zeer gemakkelijk op de gewrichten beschouwd.

Door deze eigenschappen wordt het merendeel van de rally’s op het gras relatief kort gehouden. Statistisch gezien duren de rally’s nauwelijks langer dan 10 schoten. Bovendien moet je goed kunnen reageren op de snelle ballen.

Net als de harde baan is de grasbaan onbespeelbaar in natte omstandigheden. Omdat het gras zelfs zonder water een beetje glad is, zou de kans op blessures in de regen nog groter zijn.

Over het algemeen zijn wedstrijden op de grasmat extreem snel. Daarom zijn het vooral sterke service spelers die zich comfortabel voelen op het gras. Serveer-en-volley spelers presteren ook zeer solide op deze ondergrond.

Het vierde type tennisbaan is de tapijtbaan. Aangezien dit type oppervlak geen nattigheid of andere externe weersomstandigheden verdraagt, is het speciaal ontworpen voor gebruik binnenshuis.

Afhankelijk van de tenniszaal is het tapijt van een ander materiaal gemaakt. Zo is bijvoorbeeld de stof “velours” erg populair voor binnenvloeren. Omdat het een zacht oppervlak heeft en in vele kleurencombinaties verkrijgbaar is.

Vanuit de speelstijl kunt u zich het tapijt als een mix van hard court en grasveld voorstellen. Preciezer gezegd, in dit geval is de ondergrond zachter dan de hard court, maar harder dan de grass court. Daarom stuitert de bal hoger dan op de grasbaan en heeft hij een iets hogere snelheid dan op de harde baan.

Bovendien moet u weten dat het oppervlak van het tapijt zeer gripvast is. In de praktijk is het niet mogelijk om over de grond te glijden omdat je direct door het materiaal wordt afgeremd. Er is dus een verhoogd risico op letsel. Daarom is het spelen op het tapijt voor veel tennissers in het begin relatief ongewoon.

Al met al is het tapijt ideaal voor baselinespelers die graag af en toe naar het net komen. Net als op de grasbaan zijn snelle reacties tijdens de rally nuttig.

Vergeleken met andere terreinen vormen de tapijtbanen echter maar een klein deel van alle tennisbanen. In de professionele sector worden zelfs toernooien niet meer op tapijt gespeeld.

Voor de mannen was het het ATP dat in 2009 het einde van de baan aankondigde. Bij het vrouwentennis liepen de toernooien tot 2018 voordat de tapijtvloer werd vervangen door de harde vloer.

U wilde altijd al weten hoe een tennisbaan wordt gebouwd of bent al in de planningsfase? Dan kunt u hier enkele tips voor de aanleg van een tennisbaan krijgen. De volgende stappen laten u zien hoe u een kleibaan kunt bouwen.

Allereerst moet je natuurlijk nadenken over waar je de tennisbaan wilt bouwen. Zorg ervoor dat je op een voldoende groot gebied plant. Een tennisbaan is slechts 10,97 x 23,77 m, maar je moet rekening houden met de uitloopzones.

Om precies te zijn moet de afstand van de basislijn tot het hek minstens 6,40 m bedragen. Bovendien moet de afstand van de buitenste zijlijn tot het hek minstens 3,66 m bedragen. Al met al heeft u een oppervlakte van 18,29 x 36,57 m nodig voor een tennisbaan.

Voordat u begint met bouwen, moet u ervoor zorgen dat u een bouwvergunning heeft. Het is het beste om het aan uw gemeente te vragen.

Je hebt de volgende materialen nodig om een tennisbaan te bouwen:

• Afwateringsbuis
• Grind
• Lavastenen korrelgrootte 0-48 mm
• Lavastenen korrelgrootte 0-32 mm
• Lavastenen korrelgrootte 0-16 mm
• Baksteenstof korrelgrootte 0-2 mm
• Tennisnet inclusief nettoposten
• Tennislijnen
• Draadgaashek inclusief palen

Als je alle materialen bij elkaar hebt, ben je klaar om met de bouw te beginnen.

Over het algemeen bestaat een tennisbaan uit vijf lagen. Deze zijn op volgorde van onder naar boven gerangschikt:

• Ondergrond
• Filterlaag: 10 cm
• basiscursus: 15 cm
• Dynamische laag: 6 cm
• Toplaag 3 cm

De eerste stap is het markeren van het gebied voor de tennisbaan en vervolgens het graven van de grond tot een diepte van 34 cm. Zorg voor een dwarshelling van 0,5%, zodat het regenwater later zo goed mogelijk wordt afgevoerd. Het is belangrijk dat u deze neiging voor elke volgende laag handhaaft.

Verdicht vervolgens de ondergrond met een wals. Veranker vervolgens de grondcontactdozen voor de twee netpalen in de subgrade. Bovendien vereist het drainagesysteem een drainage die nog steeds in de grond is geïnstalleerd. Hiervoor graaft u een sleuf in de grond, plaatst u de afvoerbuizen en vult u de vrije ruimte op met grind.

Op de ondergrond giet u nu een filterlaag van lavastenen met een korrelgrootte van 0-48 mm. Na het verdichten moet deze laag 10 cm dik zijn.

Leg nu een 15 cm hoge basislaag over de filterlaag. Het bestaat uit lavastenen met een korrelgrootte van 0-32 mm. Druk de stenen samen met de roller om een stabiele basis voor de tennisbaan te creëren.

De volgende stap is de dynamische laag. Het bestaat uit 0-16 mm lavastenen en moet een verdichte laagdikte van 6 cm hebben. Als je deze laag ook hebt aangebracht, ontbreekt alleen de bovenste laag nog.

De toplaag heeft een hoogte van 3 cm en bestaat uit het typische rode baksteenstof met een korrelgrootte van 0-2 mm. Zorg ervoor dat u niet al het baksteenstof in één keer weggooit, maar dat u het geleidelijk uitspreidt.

Breng eerst een 1 cm hoge laag gelijkmatig aan op het veld en verdicht deze met de wals. Strooi er nog een laagje baksteenstof overheen en besproei het met een grote hoeveelheid water. Dit proces wordt “slurry” genoemd. Hiermee versterkt u het baksteenstof extra.

Zodra de laag droog is, verspreidt u de rest van het baksteenstof op het plein en rolt u de laag op. Dan leg je de lijnen uit en hamer je ze in het zand.

Tot slot duwt u de netpalen in de grondcontactdozen en hangt u het tennisnet op. In de laatste stap bouw je het hoofdstel rond de tennisbaan op.

Nu is de nieuwe tennisbaan klaar en klaar om voor het eerst te worden bespeeld.

Afhankelijk van uw wensen kunt u de tennisbaan ook uitrusten met andere accessoires. Dit verbetert niet alleen de speelervaring, maar vereenvoudigt ook het onderhoud van de baan. Deze tennisbaanaccessoires kunnen nuttig zijn voor uw baan.

• Sprinkler
• Sleepnet
• Lijnveger
• Bank
• Scheidsrechterstoel
• Scorebord
• Voorruit
• Verdeel het net

Of een tennisbaan nu net is aangelegd of al een paar jaar oud is, hij heeft regelmatig onderhoud nodig. Anders zal het oppervlak blijven slijten totdat de baan niet meer bespeelbaar is. Daarom moet u deze punten in overweging nemen voor de verzorging en het onderhoud van de tennisbaan.

Vooral droogte en hitte is een groot probleem voor een kleiveld. Als de oppervlaktelaag te droog is, kan het gebeuren dat het baksteenstof bij de eerstvolgende sterke windvlaag wordt weggeblazen.

Dit maakt het spelen op de baan niet alleen vermoeiend, maar veroorzaakt ook aanzienlijke schade aan de baan. Controleer de baan regelmatig en geef hem indien nodig water. U kunt onder andere ook gebruik maken van een automatische sproeier.

Bovendien moet u na elke wedstrijd of trainingssessie de baan met het net slepen. Op deze manier veegt u de voetafdrukken uit die bij het spelen zijn achtergebleven. Daarna veegt u de lijnen van de baan met de bezem.

In de loop van de tijd is het normaal dat er zich oneffenheden vormen aan het oppervlak, vooral in de basislijn. Als het zand hier wordt verwijderd, verzamelt het zich in de buitenste hoeken van het veld. In dit geval kunt u het multiplex gebruiken om het zand op de baan te herverdelen om de inkepingen te elimineren.